Σάββατο 3 Μαΐου 2008

Η ήπειρος των σκουπιδιών

Έκταση: Διπλάσια των ΗΠΑ με πλαστικά στον Ειρηνικό
Μια πλαστική σούπα σκουπιδιών, που επιπλέει στον Ειρηνικό Ωκεανό, επεκτείνεται με ανησυχητικό ρυθμό και καλύπτει τώρα μια περιοχή διπλάσια από τις ΗΠΑ. Δυτικά, μεταξύ Ιαπωνίας και Χαβάης, ανατολικά, μεταξύ της Χαβάης και της Καλιφόρνιας, σκουπίδια μαζεύονται εδώ και πενήντα χρόνια, σε τεράστιους στροβίλους, δυο φορές το Τέξας σε μέγεθος, και το Τέξας πάντα μετρά το μεγαλείο, 46.000 κομμάτια πλαστικού σε κάθε τετραγωνικό μίλι ωκεανού (σύμφωνα με τη UNEP), που επιπλέουν από την επιφάνεια μέχρι τα τριάντα μέτρα βάθος.

Στην περιοχή επιπλέουν 100 εκατ. τόνοι σκουπιδιών και κινούνται κυκλικά
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη χωματερή του κόσμου, η οποία συγκρατείται από υποθαλάσσια ρεύματα. Ο Τσαρλς Μουρ, ο Αμερικανός ωκεανογράφος που ανακάλυψε τη «μεγάλη χωματερή του Ειρηνικού» (Great Pacific Garbage Patch) ή αλλιώς τη «δίνη των σκουπιδιών» (trash vortex), πιστεύει ότι στην περιοχή επιπλέουν και κινούνται κυκλικά περίπου 100 εκατ. τόνοι σκουπιδιών. «Ο κόσμος νόμιζε ότι πρόκειται για ένα νησί από πλαστικά σκουπίδια, πάνω στο οποίο θα μπορούσε κανείς ακόμη και να περπατήσει», λέει ο Μάρκους Έρικσεν, διευθυντής του Ιδρύματος Θαλάσσιων Ερευνών Αlgalita, που έχει την έδρα του στις ΗΠΑ και το οποίο ίδρυσε ο Μουρ. «Όμως τα πράγματα δεν είναι έτσι. Είναι σχεδόν σαν πλαστική σούπα. Και καλύπτει μια περιοχή ίσως διπλάσια σε έκταση από εκείνη των ηπειρωτικών ΗΠΑ».

Ο Κέρτις Εμπσμάιερ, ωκεανογράφος και εμπειρογνώμονας σε ό,τι αφορά τα επιπλέοντα σκουπίδια, παρακολουθεί εδώ και περισσότερο από 15 χρόνια τη συσσώρευση των πλαστικών στις θάλασσες και συγκρίνει τη δίνη των πλαστικών σκουπιδιών με ζωντανή οντότητα: «Κινείται σαν ένα μεγάλο ανεξέλεγκτο ζώο». Όταν το ζώο αυτό φτάνει κοντά στην ξηρά, όπως συμβαίνει στο αρχιπέλαγος της Χαβάης, τα αποτελέσματα είναι δραματικά: «Η χωματερή ξερνάει και οι παραλίες καλύπτονται με το πλαστικό κομφετί».

Ο Τσαρλς Μουρ, πρώην ναυτικός, βρήκε τυχαία τη θάλασσα των σκουπιδιών, το 1997, όταν θέλησε να «κόψει δρόμο» σε μια θαλάσσια κούρσα από το Λος Άντζελες στη Χαβάη. Οδήγησε το σκάφος του στις υποτροπικές δίνες του Βόρειου Ειρηνικού- όπου τα ωκεάνια ύδατα πραγματοποιούν αργές περιστροφικές κινήσεις, λόγω των χαμηλών ανέμων και των συστημάτων υψηλής πίεσης. Συνήθως οι ναυτικοί τις αποφεύγουν. Ο Μουρ εξεπλάγη όταν διαπίστωσε πως επί μέρες έπλεε περιτριγυρισμένος από σκουπίδια, σε απόσταση χιλιάδων χιλιομέτρων από την ξηρά.